KORIAK

ЧАВ՚ ЧЫВАЕЛЫЕЛ

 

 

Le koriak est une langue paléosibérienne de la famille tchouktche-kamtchadale parlée à l'est de la Sibérie dans la péninsule du Kamtchatka, plus précisément dans le district autonome de Koriakie, une division administrative de la Fédération de Russie. Proche du tchouktche, il est constitué de onze dialectes dont le tchavtchouvène qui sert de base à la langue littéraire enseignée dans les écoles maternelles. Le koriak s'écrit à l'aide de l'alphabet cyrillique, un outil indispensable pour sa préservation face au russe.

 

 

ALPHABET CYRILLIQUE KORIAK

А   Б   В   В՚   Г   Г՚   Д   Е   Ё   Ж   З

И   Й   К   Ӄ   Л   М   Н   Ӈ   О   П   Р  

С   Т   У   Ф   Х   Ц   Ч   Ш   Щ   Ъ  Ы  

Ь   Э   Ю   Я

 

LES NOMBRES

Le système numéral est à la fois quinaire (base 5) et décimal. Seuls les nombres 100  et 1000 ont été empruntés au russe.

1          ыннэн
2          ӈыччеӄ
3          ӈыёӄ
4          ӈыяӄ
5          мыллыӈэн
6          ыннанмыллыӈэн
7          ӈыяӄмыллыӈэн
8          ӈыёӄмыллыӈэн
9          ӄоньг҆ айчыӈкэн             
10        мынгыткэн

11        мынгыткэн ыннэн паёл
12        мынгытык ӈыччеӄ паёл
13        мынгытык ӈыёӄ паёл
14        мынгытык ӈыяӄ паёл
15        мынгытык мыллыӈэн паёл
16        мынгытык ыннанмыллыӈэн паёл
17        мынгытык ӈыяӄмыллыӈэн паёл
18        мынгытык ӈыёӄмыллыӈэн паёл
19        мынгытык ӄоньг҆ айчыӈкэн

20       ӈыччеӄ мынгыттэ
21        ӈыччеӄ мынгыттэ ыннэн
30       ӈыёӄ мынгыто
40       ӈыяӄ мынгыто
50       мыллыӈэн мынгыто
60       ыннанмыллыӈэн мынгыто
70       ӈыяӄмыллыӈэн мынгыто
80       ӈыёӄмыллыӈэн мынгыто
90       ӄоньг҆ айчыӈкэн мынгыто
100     сто
1000  тысяча(н)

 

LE TEMPS

LA  DIVISION DU TEMPS

matin   йыӄмитив՚
midi   лыготг՚ ылё
soir   айгывэньӈын
nuit   ныкинык

jour   г՚ ылв՚ ый
semaine   неделя
mois   йиг՚ ылгын
année   гэвэгыйӈын

minute   минута
heure   час

hier   айгывэ
aujourd'hui   эчги
demain   митив՚

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   понедельник
mardi   вторник
mercredi   среда
jeudi   четверг
vendredi   пятница
samedi   суббота
dimanche   воскресениян

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   январь
février   февраль
mars   март(ан)
avril   апрель
mai   май
juin   июнь
juillet   июль
août   август
septembre   сентябрь
octobre   октябрь
novembre   ноябрь
décembre   декабрь

Remarque:  Les noms des jours de la semaine et des mois de l'année sont russes.

 

LE CORPS HUMAIN

artère  майӈытыётый
barbe  лалумкын
bouche  йыкыйӈын
bras  мынгылӈын
cerveau  ав՚ и
cheveu  кычв՚ ыю
cheville   кыйилӈын
cil  лылячго
coeur  лиӈлиӈ
colonne vertébrale  йилэӄ
corps  увик
côte  гытотг՚ ым
cou  г՚ инныг՚ ин
coude  кэчвалӈын
crâne  лав՚ тытг՚ ым
cuisse  ынмалӈын
dent  в՚ аннылӈын
doigt  йылгылӈын
dos  ӄаптин
épaule  йылпылӈын
estomac  нанӄыйычг՚ ын
fesse  ынмалӈын
foie  понта
front  кыччел
genou  ӈыялӈын
gorge  пильгын
hanche  патькэлӈын
intestin  йив՚ йив՚
jambe  гыткалӈын
joue  ылпылӈын
langue  йийил
larme  мэемэй
lèvre  в՚ амылкалӈын
mâchoire   валӄылӈын
main  мынгылӈын
menton  в՚ алӄыл
moustache  лалумкын, лалолӈын
muscle  чичгытг՚ ул, тымкычг՚ ын
narine  г՚ эӈвал
nerf  нерв
nez  г՚ иӈытг՚ ым
nombril  килкил
nuque  ӄопӄыёчгын
oeil  лылалӈын
ongle  вагылӈын
oreille  вэлолӈын
orteil   йылгылӈын
os  г՚ ытг՚ ым
paupière   лылатопэньӈын
peau  гылгын
pied  гыткалӈын
poignet  кэгилгун
poing  кулак
poitrine  мачвэлӈын
pouce  г՚ айылӈын
pouls  лэӈыткотъён
poumon  йыччав՚
rein  кычим
ride  лыг՚ окымгытгыйӈын
salive  чиӈкачиӈ
sang  кив՚ ыл
sein  лолот
sourcil   лэчвылӈын
squelette  амг՚ ытг՚ ымйил
sueur   гыллён
talon  кыйилӈын
tête  лэв՚ ыт       
veine  тыётый
ventre  нанӄын
visage  лыг՚ улӄыл

 

LES ANIMAUX

animal   гыйник
abeille   тылгыёӄэ
agneau   ӄайкытэп
aigle   тилмытил
âne   нынны явагыйнэкэн
araignée   аняпэль
baleine   юӈи
canard   галлэ, ӈав՚ галлы
cerf   ӄояӈа (domestique), ылвэг՚ ыл (sauvage)
chameau   верблюд
chat   кошка, котька
cheval   коня(н)
chèvre   коза, нынны ӈав՚ ъявагыйнэкэн
chien   г՚ ытг՚ ын
cochon   свинья
coq   петуӄ
crabe   краб, вэгыткэӈ
crapaud   жаба
crocodile   крокодил
écureuil   яв՚ ылг՚ эӈ
éléphant   слон
fourmi   тагай
girafe   жираф
gorille   горилла
grenouille   нынны мыльгыйнэкэн
guêpe   ёӄэ
hérisson   ёж, мыльгыйник
hibou   тынопгаллы
hirondelle   ӄав՚ альӈик
insecte   ымыӈ мыену
lapin   кролик
lézard   ящерица
libellule   мылулӄыл
lièvre   милют
lion   лев՚
loup   г՚ эгылӈын
mouche   г՚ алямыт, г՚ алямыч
moustique   мъен
mouton   яякытэп, овца(н)
oie   г՚ итуг՚ ит
oiseau   пычиӄ
ours   кайӈын (brun), умӄа (blanc)
papillon   ӄэпалголг՚ ын
perroquet   попугай
phoque   мэмыл
poisson   ынныын
poule   курица(н)
puce   тгайтыклопа
rat   мэйӈыпипиӄыльӈын
renard   яёл
requin   акула, мэйӈыннынэӄу
sauterelle   тывынг՚ ыӈычг՚ ын
serpent   ынгэм
singe   обезьяна
souris   пипиӄыльӈын
taupe   крот
taureau   ӄлэккоров՚
tigre   тигр
tortue   черепаха
vache   коров՚
veau   ӄайкоров՚

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   в՚ ыйив՚ ый
arbre   уттыут
argent   серебро, черепрон
bois   уттытг՚ ул
branche   йыллыйыл
brouillard   йыӈайыӈ
chaleur   омгыйӈын, омка
ciel   г՚ иг՚ ын
côte   аӈӄатайнын
couleur   калэгыйӈын
désert   эмычгэйнючельӄын
eau   мимыл
éclair   мэльгэтгын
étoile   лыляпычг՚ ын
fer   пылв՚ ынтын
feu   милгын
feuille   в՚ ытв՚ ыт
fleur   мичг՚ амич
fleuve   в՚ эем
forêt   умкын, уттымкын
froid   ӄэялгын
fumée   ипиип
glace   гилгил
herbe   выг՚ ай
île   илий
inondation   майӈэмлатгыйӈын
lac   гытгын
lumière   эчгыэй
lune   йыг՚ илгын
mer   аӈӄан
monde   ымнотаев՚ в՚ эн
montagne   ӈэйӈэй
neige   г՚ ылг՚ ыл
nuage   г՚ ычг՚ ын
ombre   в՚ ыйилв՚ йыл
or   золотон
papier   бумага
pierre   в՚ ыв՚ в՚ ын
plante   тыӈэчг՚ ын
pluie   муӄэмуӄ
poussière   пиӈпиӈ
racine   татӄуп
rocher   энмыэн
sable   чыгэй
soleil   тийкытий
tempête   майӈыктэг
Terre   нутэнут
terre   нючелӄын
vent   кытэг, кытэв՚
verre   стекла

 

LES COULEURS 

blanc   нилгыӄин
bleu   ныв՚ тэлгыяӄэн
jaune   нылэлэлпэяӄэн
noir   луӄин
rouge   ныйыччыӄэн, нычеччыӄэн
vert   ныв՚ тэлгыяӄэн

 

LES POINTS CARDINAUX

nord   айгытӄын
sud   эв՚ тылаӈӄал
est   восток, тэйкэнэнэны
ouest   запад, тэйкыялӄэвыны

 

LES SAISONS

printemps   аноан
été   алаал
automne   ӈэйӈэй, гытган (automne tardif)
hiver   лыӄлэӈ