KIRGHIZ

КЫРГЫЗЧА

 

 

Le Kirghizistan, république de l'Asie centrale, a obtenu son indépendance en 1991 après une longue période soviétique. De ce fait, le kirghiz, une langue turque du sous-groupe kiptchak de la famille altaïque, est devenu la langue officielle même si le russe est encore en usage dans le pays. Proche du kazakh, son histoire a mille ans d'existence et l'influence du mongol est présente dans son vocabulaire. Le kirghiz s'écrit avec l'alphabet cyrillique, mais également avec l'écriture arabe en Chine et en Afghanistan où il est parlé.

 

ALPHABET CYRILLIQUE KIRGHIZ

А   Б   В   Г   Д   Е   Ё   Ж   З   И   Й   К

Л   М   Н   Ң   О   Ө   П   Р   С   Т   У  Ү

Ф   Х  Ц   Ч   Ш   Щ   Ъ   Ы   Ь  Э  Ю  Я

 

 

LES NOMBRES

Le système numéral est de type décimal.

 

1          бир
2          эки
3          үч
4          төрт
5          беш
6          алты
7          жети
8          сегиз
9          тогуз
10        он

11         он бир
12        он эки
13        он үч
14        он төрт
15        он беш
16        он алты
17        он жети
18        он сегиз
19        он тогуз

20        жыйырма
21         жыйырма бир
30        отуз
40        кырк
50        элүү
60        алтымыш
70        жетимиш
80        сексен
90        токсон
100      жүз
1000   миң

 

LE TEMPS

LA DIVISION DU TEMPS

matin   таң, эртең
midi   чак түш
soir   кеч убак
nuit   түн

jour   күн
semaine   жума
mois   ай
année   жыл

minute   мүнөт
heure   саат

hier   кечээ
aujourd'hui   бүгүн
demain   эртең

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   дүйшөмбү
mardi   шейшемби
mercredi   шаршемби
jeudi   бейшемби
vendredi   жума  
samedi   ишемби
dimanche   жекшемби

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   январь
février   февраль
mars   март
avril   апрель
mai   май
juin   июнь
juillet   июль
août   август
septembre   сентябрь
octobre   октябрь
novembre   ноябрь
décembre   декабрь

Remarque:  Les noms des mois de l'année sont russes.

 

LE CORPS HUMAIN

artère  артерия
barbe  сакал
bouche  ооз
bras  кол
cerveau  мээ
cheveu  чач
cheville  кызыл ашык
cil  кирпик
coeur  жүрөк
colonne vertébrale  кыр арка
corps  дене
côte  кабырга
cou  моюн
coude  чыканак
crâne  баш сөөгү
cuisse  сан
dent  тиш
doigt  бармак
dos  арка
épaule  ийин
estomac  ашказан                            
fesse  көчүк                          
foie  боор                                 
front   чеке, маңдай
genou  тизе                                
gorge  тамак
hanche  сан
intestin  ичеги                    
jambe  бут
joue  бет, жаак
langue  тил
larme  жаш
lèvre  эрин
mâchoire  жаак                         
main  кол
menton  ээк
moustache  мурут
muscle  булчуң
narine  таноо
nerf  нерв
nez  мурун
nombril   киндик
nuque  желке, кежиге
oeil  көз
ongle  тырмак                        
oreille  кулак
orteil  буттун манжасы
os  сөөк
paupière  көздүн сурмасы
peau  тери
pied  бут
poignet  кырк муун
poing  муштум
poitrine  көкүрөк клеткасы
pouce  баш бармак                       
pouls  пульс
poumon  жеңил                         
rein  бөйрөк
ride  тырыш, бырыш
salive  шилекей
sang  кан
sein  көкүрөк, төш
sourcil   каш
squelette  скелет
sueur  тер
talon  согончок
tête  баш
veine  кан тамыры
ventre  ич
visage  бет

 

LES ANIMAUX

animal   айбанат, жаныбар
abeille   аары
agneau   козу
aigle   бүркүт
âne   эшек
araignée   жөргөмүш
autruche   төө куш
baleine   кит
canard   өрдөк
cerf   эркек бугу
chameau   төө
chat   мышык
cheval   ат
chèvre   эчки
chien   ит
cochon   чочко
coq   короз
crabe   краб
crapaud   курбака
crocodile   крокодил
dauphin   дельфин
écureuil   тыйын чычкан
éléphant   пил
escargot   үлүл
fourmi   кумурска
girafe   жираф
gorille   горилла
grenouille   бака
guêpe   сары аары
hérisson   кирпи
hibou   үкү
hippopotame   гиппопотам, бегемот
hirondelle   чабалекей
insecte   курт-кумурска
kangourou   кенгуру
lapin   коён
léopard   кабылан
lézard   кескелдирик
libellule   ийнелик
lièvre   коён
lion   арстан
loup   карышкыр
mouche   чымын
moustique   чиркей, желимчи
mouton   кой
oie   каз
oiseau   куш
ours   аюу
panthère   кабылан
papillon   көпөлөк
perroquet   тоту куш
phoque   тюлень
pigeon   көгүчкөн
poisson   балык
poule   тоок
puce   бүргө
rat   келемиш
renard   түлкү
requin   акула
rhinocéros   керк
sangsue   сүлүк курт
sauterelle   чегиртке
serpent   жылаан
singe   маймыл
souris   чычкан
taupe   момолой чычкан
taureau   бука
tigre   жолборс
tortue   таш бака
vache   уй
veau   музоо, торпок
zèbre   зебра

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   аба
arbre   дарак
argent   күмүш
bois   жыгач
branche   бутак
brouillard   туман
chaleur   жылуулук
ciel   асман
côte   жээк
couleur   түс
désert   чөл
eau   суу
éclair   чагылган
étoile   жылдыз
fer   темир
feu   от
feuille   жалбырак
fleur   гүл
fleuve   дарыя
forêt   токой
froid   сууктук
fumée   түтүн
glace   муз
herbe   чөп
île   арал
inondation   суу ташкыны
lac   көл
lumière   жарык
lune   ай
mer   деңиз
monde   дүйнө
montagne   тоо
neige   кар
nuage   булут
ombre   көлөкө
or   алтын
papier   кагаз
pierre   таш
plante   өсүмдүк
pluie   жамгыр, жаан
poussière   чаң
racine   тамыр
rocher   аска
sable   кум
soleil   күн
tempête   бороон
Terre   Жер
terre   жер, топурак
vent   шамал
verre   айнек

 

LES COULEURS

blanc   ак
bleu   көк
jaune   сары
noir   кара
rouge   кызыл
vert   жашыл

 

LES POINTS CARDINAUX

nord   түндүк
sud   түштүк
est   чыгыш
ouest   батыш

 

LES SAISONS

printemps   жаз
été   жай
automne   күз
hiver   кыш