KAZAKH

ҚАЗАҚША

 

 

Le Kazakhstan, république située au nord de l'Asie centrale, a pour langue officielle le kazakh, membre du groupe kiptchak des langues turques de la famille altaïque. Proche du kirghiz, cette langue est également parlée dans la province chinoise du Xinjiang ainsi qu'en Mongolie et en Afghanistan. Il faut remonter entre le 15ème et le 17ème siècle pour que le kazakh soit considéré comme une langue à part dont le dialecte du nord-est servira de référence standard. L'alphabet cyrillique est utilisé à l'écrit, héritage du russe dont la présence est encore importante, notamment dans le nord du pays. En Chine, la langue s'écrit avec l'écriture arabe, celle qu'utilise actuellement le ouïgour.

 

ALPHABET CYRILLIQUE KAZAKH

 

А   Ә   Б   В   Г   Ғ   Д   Е   Ё   Ж   З

И   Й   К   Қ   Л   М   Н   Ң   О   Ө  П

Р   С   Т   У   Ұ   Ү   Ф   Х   Һ   Ц    Ч

Ш   Щ   Ъ   Ы   І   Ь   Э   Ю   Я

 

LES NOMBRES

Le système numéral du kazakh est décimal.

1           бір
2           екі               
3           үш
4           төрт
5           бес
6           алты
7           жеті
8           сегіз
9           тоғыз
10         он

11          он бір
12         он екі
13         он үш
14         он төрт
15         он бес
16         он алты
17         он жеті
18         он сегіз
19         он тоғыз

20        жиырма
21         жиырма бір
30        отыз
40        қырық
50        елу
60        алпыс
70        жетпіс
80        сексен
90        тоқсан
100      жүз
1000   мың

 

LE TEMPS

LA DIVISION DU TEMPS

matin   таңертең
midi   түс
soir   кеш
nuit   түн

jour   күн
semaine   апта
mois   ай
année   жыл

minute   минут
heure   сағат

hier   кеше
aujourd'hui   бүгін
demain   ертең

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   дүйсенбі
mardi   сейсенбі
mercredi   сәрсенбі
jeudi   бейсенбі
vendredi   жұма  
samedi   сенбі
dimanche   жексенбі

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   қаңтар
février   ақпан
mars   наурыз
avril   сәуір
mai   мамыр
juin   маусым
juillet   шілде
août   тамыз
septembre   қыркүйек
octobre   қазан
novembre   қараша
décembre   желтоқсан

 

LE CORPS HUMAIN

artère  күре тамыр
barbe  сақал
bouche  ауыз
bras  қол
cerveau  ми
cheveu  шаш
cheville  жіліншік
cil  кірпік
coeur   жүрек                             
colonne vertébrale  арқа омыртқа
corps  дене
côte  қабырға
cou  мойын
coude  шынтақ
crâne  бас сүйек
cuisse  сан
dent  тіс
doigt  саусақ
dos  арқа
épaule  иық
estomac  асқазан
fesse  құйрық
foie  бауыр
front  маңдай
genou  тізе
gorge  тамақ
hanche  сан, жая
intestin  ішектер
jambe  аяқ
joue  жақ, бет
langue  тіл
larme  жас
lèvre  ерін
mâchoire  жақ сүйек
main  қол
menton  иек
moustache   мұрт
muscle  бұлшық ет
narine  танау                                                   
nerf  жүйке
nez   мұрын
nombril  кіндік
nuque  желке
oeil  көз
ongle  тырнақ
oreille  құлақ
orteil  аяқтың саусағы
os  сүйек
paupière   қабақ
peau  тері
pied  аяқ
poignet  білек
poing  жұдырық
poitrine  көкірек, төс
pouce  бас бармақ
pouls  тамыр
poumon  өкпе
rein  бүйрек
ride  әжім
salive  сілекей, түкірік
sang  қан                          
sein  емшек
sourcil  қас
squelette  қаңқа
sueur  тер
talon  өкше
tête  бас
veine  күре тамыр
ventre  қарын             
visage  бет

 

LES ANIMAUX

animal   жануар
abeille   ара, бал арасы
agneau   қозы
aigle   бұркіт
âne   есек
araignée   өрмекші
autruche   түйеқұс
baleine   кит
canard   үйрек
cerf   бұгы
chameau   түйе
chat   мысық
cheval   ат
chèvre   ешкі
chien   ит
cochon   шошқа
coq   әтеш, қораз
crabe   краб
crapaud   құрбақа
crocodile   қолтырауын
dauphin   дельфин
écureuil   тиін
éléphant   піл
escargot   ұлу
fourmi   құмырсқа
girafe   жираф
gorille   горилла
grenouille   бақа
guêpe   сона
hérisson   кірпі
hibou   жапалақ
hippopotame   гиппопотам, бегемот
hirondelle   қарлығаш
insecte   жәндік
kangourou   кенгуру
lapin   үй қояны
léopard   қабылан
lézard   кесіртке
libellule   инелік
lièvre   қоян
lion   арыстан
loup   қасқыр
mouche   шыбын, шіркей
moustique   маса
mouton   еркек қой
oie   қаз
oiseau   құс
ours   аю
panthère   ілбісін
papillon   көбелек
perroquet   тоты
phoque   итбалық
pigeon   көгершін, кептер
poisson   балық
poule   тауық
puce   бүрге
rat   сабауқұйрық
renard   түлкі
requin   акула
rhinocéros   мүйізтұмсық
sangsue   сүлік
sauterelle   шегіртке
serpent   жылан
singe   маймыл
souris   тышқан
taupe   көртышқан
taureau   өгіз
tigre   жолбарыс
tortue   тасбақа
vache   сиыр
veau   бұзау
zèbre   зебра

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   ауа
arbre   ағаш
argent   күміс
bois   ағаш
branche   бұтақ
brouillard   тұман
chaleur   жылылық
ciel   аспан
côte   жаға
couleur   түс
désert   шөл
eau   су
éclair   найзағай
étoile   жұлдыз
fer   темір
feu   от
feuille   жапырақ
fleur   гүл
fleuve   өзен
forêt   орман
froid   суық
fumée   түтін
glace   мұз
herbe   шөп
île   арал
inondation   су басу, тасқын
lac   көл
lumière   жарық
lune   ай
mer   теңіз
monde   дүние
montagne   тау
neige   қар
nuage   бұлт
ombre   көлеңке
or   алтын
papier   қағаз
pierre   тас
plante   өсімдік
pluie   жаңбыр, жауын
poussière   шаң, тозаң
racine   тамыр
rocher   құз, жартас
sable   құм
soleil   күн
tempête   дауыл
Terre   Жер
terre   жер
vent   жел
verre   шыны

 

LES COULEURS

blanc   ақ
bleu   көк
jaune   сары
noir   қара
rouge   қызыл
vert   жасыл

 

LES POINTS CARDINAUX

nord   солтүстік
sud   оңтүстік
est   шығыс
ouest   батыс

 

LES SAISONS

printemps   көктем
été   жаз
automne   күз
hiver   қыс