KARATCHAY-BALKARE

КЪАРАЧАЙ- МАЛКЪАР

 

 

La Karatchaevo-Tcherkessie et la Kabardino-Balkarie sont deux républiques autonomes de la Fédération de Russie situées dans le Caucase. Les Karatchay et les Balkares qui y vivent furent délibérément séparés pour des raisons politiques durant la période soviétique alors qu'ils parlent la même langue, laquelle appartient au groupe kiptchak de la branche turque de la famille altaïque. Langue officielle dans les deux républiques, le karatchay-balkare possède deux dialectes, mais celui qui est parlé dans la république de Karatchaevo-Tcherkessie sert de référence à la langue écrite. Il s'écrit de nos jours avec l'alphabet cyrillique.

 

 

ALPHABET CYRILLIQUE KARATCHAY-BALKARE

 

 А   Б   В   Г   ГЪ   Д   ДЖ   Е   Ё   Ж  З

И   Й   К   КЪ   Л   М   Н   НГ  О   П   Р   

С   Т   У   Ф   Х   Ц   Ч   Ш  Щ   Ъ   Ы  

Ь   Э   Ю   Я

 

LES NOMBRES

Le système numéral est décimal.

 

1          бир
2          эки
3          юч
4          тёрт
5          беш
6          алты
7          джети
8          сегиз
9          тогъуз
10        он

11         онбир
12        онэки
13        онюч
14        онтёрт
15        онбеш
16        оналты
17        онджети
18        онсегиз
19        онтогъуз

20       джыйырма
21        джыйырма бир
30       отуз
40       къыркъ
50       элли
60       алтмыш
70       джетмиш
80       сексен
90       токъсан
100     джюз
1000  минг

 

LE TEMPS

 

LA DIVISION DU TEMPS

matin   эртден
midi   кюнорта
soir   ингир
nuit   кече

jour   кюн
semaine   ыйыкъ
mois   ай
année   джыл

minute   минут
heure   сагъат

hier   тюнене
aujourd'hui   бюгюн
demain   тамбла

 

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   баш кюн
mardi   гюрге кюн
mercredi   барас кюн
jeudi   орта кюн
vendredi   байрым кюн
samedi   шабат кюн
dimanche   ыйых кюн

 

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   январь
février   февраль
mars   март
avril   апрель
mai   май
juin   июнь
juillet   июль
août   август
septembre   сентябрь
octobre   октябрь
novembre   ноябрь
décembre   декабрь

Remarque:  Les noms des mois de l'année sont russes.

 

 

LE CORPS HUMAIN

artère  артерия, къан тамыр
barbe  сакъал
bouche  аууз
bras  билек
cerveau  мыйы, джилик
cheveu   чач
cheville   ашыкъ сюек, инчик
cil  кирпикле
coeur   джюрек
colonne vertébrale  омураула
corps  тин
côte  иеги
cou  боюн
coude  чына, чыначыкъ
crâne  баш сюек
cuisse  базыкъ бут
dent  тиш
doigt  бармакъ
dos  аркъа, сырт
épaule  имбаш
estomac  ашхын
fesse  дуппушла
foie  бауур
front  мангылай
genou  тобукъ
gorge  тамакъ, богъурдакъ
hanche  базыкъ бут
intestin  ичеги, чеги
jambe  бут
joue  джаякъ, ууурт
langue  тил
larme  джыламукъ
lèvre  эрин
mâchoire   джаякъ [сюек]
main  къол
menton  сакъал тюб
moustache   мыйыкъла
muscle  чабакъ эт, мускул
narine  бурун тешик
nerf   нерв, джан тамыр
nez  бурун
nombril   киндик
nuque  джелке
oeil  кёз
ongle  тырнакъ
oreille  къулакъ
orteil  бармакъ
os  сюек
paupière  кёз къабакъла
peau  тери
pied  аякъ
poignet  бууун
poing   джумдурукъ
poitrine   ёшюн, тёш, кёкюрек
pouce  баш бармакъ
pouls   пульс, тебиу, уруу                 
poumon  ёпкеле
rein  бюрек
ride  джыйрыкъ
salive  тюкюрюк
sang  къан
sein  эмчек, джукка
sourcil  къаш                          
squelette  скелет, сюек
sueur   тер
talon  табан
tête  баш
veine  вена, къан тамыр
ventre  къарын
visage  бет

 

LES ANIMAUX

animal   джаныуар
abeille   бал чибин
agneau   къозу
aigle   къуш
âne   эшек
araignée   гыбы
baleine   кит
canard   бабуш
cerf   буу
chameau   тюе
chat   киштик
cheval   ат
chèvre   эчки
chien   ит
cochon   тонгуз
coq   гугурукку
crabe   краб
crapaud   джер макъа
crocodile   сарыубек
dauphin   дельфин
écureuil   агъач къоян
éléphant   пил
escargot   текелемюйюз
fourmi   къумурсха
girafe   жираф
gorille   горилла
grenouille   макъа
guêpe   сары чибин
hérisson   кирпи
hibou   гылын къуш
hippopotame   бегемот
hirondelle   къарылгъач
insecte   къурт-къумурсха
kangourou   кенгуру
lapin   юй къоян
léopard   леопард
lézard   кеселекке
libellule   каска
lièvre   къоян
lion   аслан
loup   бёрю
mouche   чибин
moustique   ургъуй
mouton   къой
oie   къаз
oiseau   къанатлы
ours   айю
panthère   пантера
papillon   гёбелекке
perroquet   попугай
phoque   тюлень
pigeon   кёгюрчюн
poisson   чабакъ
poule   тауукъ
puce   бюрче
rat   уллу чычхан, къазма чычхан
renard   тюлкю
requin   акула
rhinocéros   носорог
sangsue   къан ичген къурт
sauterelle   каска
serpent   джылан
singe   маймул
souris   чычхан
taupe   лобан
taureau   бугъа
tigre   къаплан
tortue   таш макъа
vache   ийнек
veau   бузоу
zèbre   зебра

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   хауа
arbre   терек
argent   кюмюш
bois   агъач
branche   бутакъ
brouillard   тубан
chaleur   джылыу, джылылыкъ
ciel   кёк
côte   джагъа
couleur   бет
désert   къум джер
eau   суу
éclair   шыбыла, кёк джашнау
étoile   джулдуз
fer   темир
feu   от
feuille   чапракъ
fleur   гюл, гокка ханс
fleuve   суу
forêt   чегет
froid   сууукъ
fumée   тютюн
glace   буз
herbe   кырдык, ханс
île   айрымкан
inondation   суу къобуу, суу алыу
lac   кёл
lumière   джарыкъ
lune   ай
mer   тенгиз
monde   дуния
montagne   тау
neige   къар
nuage   булут
ombre   кёлекке
or   алтын
papier   къагъыт
pierre   таш
plante   ёсюмлюк
pluie   джангур
poussière   букъу
racine   тамыр
rocher   къая
sable   къум
soleil   кюн
tempête   боран
Terre   Джер
terre   джер
vent   джел
verre   мияла

 

LES COULEURS

blanc   акъ
bleu   кёк
jaune   сары
noir   къара
rouge   къызыл
vert   джашил

 

LES POINTS CARDINAUX

nord   шимал
sud   къыбыла
est   кюн чыкъгъан
ouest   кюн батхан

 

LES SAISONS

printemps   джаз
été   джай
automne   къач
hiver   къыш