MONGOL

МОНГОЛ 

 

La langue mongole désigne en fait le dialecte khalkha, officiellement parlé en Mongolie, et qui s'écrit à l'aide de l'alphabet cyrillique instauré lors de la période soviétique bien que l'écriture traditionnelle Phagspa, écriture alphasyllabaire, fut rétablie en 1990 sans grand succès. Egalement parlé en Chine sous d'autres formes dialectales (chakhar, ordos, karchin ou korchin), le mongol est la langue la plus importante, avec le bouriate et le kalmouk, de cette famille linguistique qui porte le même nom, laquelle dépend d'un ensemble bien plus vaste nommé altaïque.

 

 

ALPHABET CYRILLIQUE MONGOL

А   Б   В   Г   Д   Е   Ё   Ж   З   И

Й   К   Л   М   Н   О   Ө   П   Р  С

Т   У   Ү   Ф   Х   Ц   Ч   Ш   Щ  Ъ  

Ы   Ь   Э   Ю   Я

 

 

LES NOMBRES

Le système numéral du mongol est décimal.

1           нэг
2           хоёр
3           гурав
4           дөрөв
5           тав
6           зургаа
7           долоо
8           найм
9           ес
10         арав

11          арван нэг
12         арван хоёр
13         арван гурав
14         арван дөрөв
15         арван тав
16         арван зургаа
17         арван долоо
18         арван найм
19         арван ес

20        хорь
21         хорин нэг
30        гуч
31         гучин нэг
40        дөч
41         дөчин нэг
50        тавь
51         тавин нэг
60        жар
61         жаран нэг
70        дал
71         далан нэг
80        ная
81         наян нэг
90        ер
91         ерэн нэг
100      зуу
1000   мянга

 

LE TEMPS

 

LA DIVISION DU TEMPS

matin   өглөө
midi   үд
soir   орой
nuit   шөнө

jour   өдөр, хоног
semaine   долоо хоног
mois   сар
année   жил

minute   минут
heure   цаг

hier   өчигдөр
aujourd'hui   өнөөдөр
demain   маргааш

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   Даваа гариг
mardi   Мягмар гариг
mercredi   Лхагва гариг
jeudi   Пүрэв гариг
vendredi   Баасан гариг
samedi   Бямба гариг
dimanche   Ням гариг

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   нэгдүгээр сар
février   хоёрдугаар сар
mars   гуравдугаар сар
avril   дөрөвдүгээр сар
mai   тавдугаар сар
juin   зургадугаар сар
juillet   долдугаар сар
août   наймдугаар сар
septembre   есдүгээр сар
octobre   аравдугаар сар
novembre   арван нэгдүгээр сар
décembre   арван хоёрдугаар сар

Remarque:  Les noms des mois de l'année sont formés à l'aide des nombres.

 

 

LE CORPS HUMAIN

artère  гол судас
barbe  сахал
bouche  ам
bras  гар
cerveau  тархи
cheveu  үс
cheville  шагай
cil  сормуус
coeur  зүрх
colonne vertébrale  нурууны яс
corps  бие
côte  хавирга
cou  хүзүү
coude  тохой
crâne  гавал
cuisse  гуя
dent  шүд
doigt  хуруу
dos  нуруу
épaule  мөр
estomac  ходоод
fesse  бөгс
foie  элэг
front  дух, магнай
genou  өвдөг
gorge  хоолой
hanche  ташаа
intestin  нарийн гэдэс
jambe  хөл
joue  хацар
langue  хэл
larme  нулимс
lèvre  уруул
mâchoire  эрүү
main  гар
menton  эрүү
moustache  живэр сахал
muscle  булчин
narine  хамрын нүх
nerf  мэдрэл
nez  хамар
nombril  хүйс
nuque  шил
oeil  нүд
ongle  хумс
oreille  чих
orteil  хөлийн хуруу
os  яс
paupière  зовхи
peau  арьс
pied  хөл
poignet  бугуй
poing  нударга
poitrine  цээж
pouce  эрхий (хуруу)
pouls  судасны цохилт
poumon  уушгиг
rein  бөөр
ride  үрчлээс
salive  шүлс
sang  цус
sein  хөх
sourcil  хөмсөг
squelette  араг яс
sueur  хөлс
talon  өсгий
tête  толгой
veine  хураагуур судас
ventre  ходоод, гэдэс
visage  нүүр

 

LES ANIMAUX

animal   амьтан
abeille   зөгий
agneau   хурга
aigle   бүргэд
âne   илжиг
araignée   аалз
autruche   тэмээн хяруул
baleine   халим
canard   нугас
cerf   буга
chameau   тэмээ
chat   муур
cheval   морь
chèvre   ямаа
chien   нохой
cochon   гахай
coq   азарган тахиа
crabe   хавч
crapaud   бах (мэлхий)
crocodile   матар
dauphin   далайн гахай
écureuil   хэрэм
éléphant   заан
escargot   эмгэн хумс
fourmi   шоргоолж
girafe   анааш
gorille   горилла
grenouille   мэлхий
guêpe   хэдгэнэ
hérisson   зараа
hibou   ууль
hippopotame   далайн морин загас
hirondelle   хараацай
insecte   шавьж
kangourou   уутат имж
lapin   молтогчин туулай
léopard   ирвэс
lézard   гүрвэл
libellule   тэмээлзгэнэ
lièvre   туулай
lion   арслан
loup   чоно
mouche   ялаа
moustique   шумуул
mouton   хонь
oie   галуу
oiseau   шувуу
ours   баавгай
panthère   толбот барс
papillon   эрвээхэй
perroquet   тоть
phoque   далайн хав
pigeon   тагтаа
poisson   загас
poule   эм тахиа
puce   нохой бөөс
rat   харх
renard   үнэг
requin   дулан загас, аварга загас
rhinocéros   хирс
sangsue   хануур хорхой
sauterelle   царцаа, дэвхрэг
serpent   могой
singe   сармагчин
souris   хулгана
taupe   сохор номин
taureau   бух
tigre   бар
tortue   газрын яст мэлхий
vache   үнээ
veau   тугал
zèbre   эрээн тахь

 

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   агаар
arbre   мод
argent   мөнгө
bois   мод
branche   мөчир
brouillard   манан
chaleur   халуун
ciel   тэнгэр
côte   далайн эрэг
couleur   өнгө
désert   цөл
eau   ус
éclair   цахилгаан
étoile   од
fer   төмөр
feu   гал
feuille   навч
fleur   цэцэг
fleuve   гол
forêt   ой
froid   хүйт
fumée   утаа
glace   мөс
herbe   өвс
île   арал
inondation   үер
lac   нуур
lumière   гэрэл
lune   сар
mer   далай
monde   дэлхий
montagne   уул
neige   цас
nuage   үүл
ombre   сүүдэр
or   алт
papier   цаас
pierre   чулуу
plante   ургамал
pluie   бороо
poussière   тоос
racine   үндэс
rocher   чулуу
sable   элс
soleil   нар
tempête   шуурга
Terre   дэлхий
terre   хөрс шороо
vent   салхи
verre   шил

 

LES COULEURS

blanc   цагаан
bleu   хөх, цэнхэр
jaune   шар
noir   хар
rouge   улаан
vert   ногоон

 

LES POINTS CARDINAUX

nord   хойд зүг
sud   өмнө зүг
est   зүүн зүг
ouest   баруун зүг

 

LES SAISONS

printemps   хавар
été   зун
automne   намар
hiver   өвөл