KALMOUK

ХАЛЬМГ

La république de Kalmoukie est un membre de la Fédération de Russie situé dans la région de la basse Volga au bord de la mer Caspienne. Sa population d'origine mongole migra dans cette région au 17ème siècle pour s'y établir définitivement. Le kalmouk appartient donc au sous-groupe oirat des langues mongoles, une branche de la famille altaïque. Bien que langue officielle de cette petite république, le russe supplanta le kalmouk durant la période soviétique si bien que la jeune génération  ne le parla plus. La situation, depuis, a tout de même évolué. La langue s'écrit à l'aide de l'alphabet cyrillique légèrement différent de celui du russe.

 

 

ALPHABET CYRILLIQUE KALMOUK

А   Ә   Б   В   Г   Һ   Д   Е   Ё   Ж

Җ   З   И   Й   К   Л   М   Н   Ң   О  

Ө   П   Р   С   Т   У   Ү   Ф   Х   Ц  

Ч   Ш   Щ   Ъ   Ы   Ь   Э   Ю   Я

 

 

LES NOMBRES

Le système numéral du kalmouk est décimal.

1          негн
2          хойр
3          һурвн
4          дөрвн
5          тавн
6          зурһан
7          долан
8          нәәмн
9          йисн
10        арвн

11         арвн негн
12        арвн хойр
13        арвн һурвн
14        арвн дөрвн
15        арвн тавн
16        арвн зурһан
17        арвн долан
18        арвн нәәмн
19        арвн йисн

20        хөрн
21         хөрн негн
30        һучн
40        дөчн
50        тәвн
60        җирн
70        далн
80        найн
90        йирн
100      зун
1000   миңһн

 

LE TEMPS

 

LA DIVISION DU TEMPS

matin   өрүн
midi   өдрин өрәл, үд
soir   асхн
nuit   сө

jour   өдр
semaine   долан хонг
mois   сар
année   җил

minute   минут
heure   час

hier   өцклдүр
aujourd'hui   эндр
demain   маңһдур

 

 

LES JOURS DE LA SEMAINE

lundi   понедельник ou сарң өдр
mardi   вторник ou мигмр өдр
mercredi   среда ou үлмҗ өдр
jeudi   четверг ou пүрвә өдр
vendredi   пятниц ou басң өдр
samedi   суббот ou бембә өдр
dimanche   воскресень ou сән өдр

 

 

LES MOIS DE L'ANNEE

janvier   январь
février   февраль
mars   март
avril   апрель
mai   май
juin   июнь
juillet   июль
août   август
septembre   сентябрь
octobre   октябрь
novembre   ноябрь
décembre   декабрь

 

Remarque:  Si les noms des jours de la semaine et des mois de l'année sont russes, il existe également des noms locaux pour les désigner.

 

LE CORPS HUMAIN

artère  һол судцн
barbe  өргнә сахл
bouche  амн
bras  һар
cerveau  экн
cheveu  үсн
cheville  шаһа
cil  сурмсг
coeur  зүркн
colonne vertébrale  нурһна ясн, нурһн
corps  цогц
côte  хавсн
cou  күзүн
coude  тоха
crâne  һавл, толһан ясн
cuisse  һуй
dent  шүдн
doigt  хурһн
dos  нурһн
épaule  ээм
estomac  гесн
fesse  өҗгнг
foie  элкн
front  маңна
genou  өвдг
gorge  хол
hanche  таша
intestin  гесн
jambe  көл
joue  халх, хачр
langue  келн
larme  нульмсн
lèvre  урл
mâchoire  өргн
main  һар                         
menton  өргн                      
moustache  сахл
muscle  бульчң
narine  хамрин нүкн
nerf  әмн судцн, биэһ
nez  хамр
nombril  киисн
nuque  гиҗг
oeil  нүдн
ongle  хумсн
oreille  чикн
orteil  хурһн
os  ясн
paupière  зувк
peau  арсн
pied  көл
poignet  һарин баһлцг
poing  нудрм
poitrine  чееҗ
pouce  эркә
pouls  судцн
poumon  оошк
rein  бөөр
ride  хурнясн
salive  шүлсн, нульмсн
sang  цусн
sein  көкн
sourcil  күмсг
squelette   келкә ясн
sueur  көлсн
talon  өскә
tête  толһа
veine  судцн
ventre  гесн
visage  нүр, чирә

 

LES ANIMAUX

animal   мал, адусн
abeille   зөг
agneau   хурһн
aigle   һәрд
âne   элҗгн
araignée   аралҗн
autruche   темән шовун
baleine    тул заһсн
canard   нуһсн
cerf   буһ
chameau   темән
chat   мис
cheval   мөрн
chèvre   яман
chien   ноха
cochon   һаха
coq   эр таха, такан аҗрһ
crabe   нәәмлҗн
crapaud   меклә
crocodile   матр
dauphin   теӊгсин һаха, дельфин
écureuil   кермн
éléphant   зан
escargot   хорханцг
fourmi   шорһлҗн
girafe   жираф, анаш
gorille   әмтин ик сар мөчн
grenouille   меклә
guêpe   түргн
hérisson   зара
hibou   һурвлһ
hippopotame   усна үкр
hirondelle   харада
insecte   хорха-хотн
kangourou   кенгуру
lapin   чиндһн
léopard   ирвск
lézard   гүрвлһ, гүрвлдә
libellule   темәлҗрһн
lièvre   туула
lion   арслӊ
loup   чон
mouche   батхн
moustique   бөкүн
mouton   хөн
oie   һалун
oiseau   шовун
ours   аю
panthère   ирвск
papillon   эрвәкә
perroquet   тоть
phoque   хав заһсн, теңгсин ноха
pigeon   көглҗрһн
poisson   заһсн
poule   така
puce   бүүрг
rat   мөрн күшл, үкр хулһн
renard   арат, үнгн
requin   аврһ заһсн
rhinocéros   орңһ
sangsue   шигдәч, цус сордг хорха
sauterelle   бичкн царцаха
serpent   моһа
singe   сар-мөчн
souris   хулһн
taupe   сохр нумн
taureau   бух, цар
tigre   ирвск
tortue   хавхнт
vache   үкр
veau   туһл
zèbre   зебр

 

LA TERRE ET LE MONDE

LA NATURE

air   аһар
arbre   модн
argent   цаһан мөӊгн 
bois   модн
branche   ац , бүчр
brouillard   будн  
chaleur   дулан
ciel   теӊгр
côte   көвә
couleur   өӊг
désert   көдә
eau   усн
éclair   һал цәкллһн
étoile   одн
fer   төмр
feu   һал
feuille   хамтхасн
fleur   цецг
fleuve   һол
forêt   ө-модн
froid   киитн
fumée   утан
glace   мөсн
herbe   ноһан
île   арл
inondation   усна ору
lac   нур
lumière   герл
lune   сар
mer   теӊгс
monde   орчлң, делкә
montagne   уул
neige   цасн
nuage   үүлн
ombre   сүүдр
or   алтн
papier   цаасн
pierre   чолун
plante   урһмл
pluie   хур
poussière   тоосн, шора
racine   уӊг, үндсн
rocher   хад
sable   элсн
soleil   нарн
tempête   шуурһн
Terre   Һазр
terre   һазрин көрсн
vent   салькн
verre   шил

LES COULEURS

blanc   цаһан
bleu   көк
jaune   шар
noir   хар
rouge   улан
vert   көк

LES POINTS CARDINAUX

nord   ар үзг
sud   өмн үзг
est   зүн үзг, нарн һарх үзг
ouest   барун үзг, нарн суух үзг

LES SAISONS

printemps   хавр
été   зун
automne   намр
hiver   үвл